De maatregelen zijn gericht op het sneller uitbreiden van het stroomnet, beter benutten van de huidige ruimte op het net en het verplaatsen van de vraag naar elektriciteit buiten piekuren. Zodat de woningbouw, economische groei en verduurzaming van Nederland zoveel mogelijk door kan gaan en het stroomnet betrouwbaar blijft. De NAL ondersteunt de inzet van kabinet en netbeheerders om extra maatregelen te nemen. “Netcongestie raakt ook de mobiliteit en laadinfrastructuur,” stelt NAL-voorzitter Gerben-Jan Gerbrandy in een reactie. “Netbeheerders geven aan dat het net in Nederland zo goed als vol dreigt te raken. Het is goed nieuws dat de Nederlandse huishoudens en bedrijven in record tempo verduurzamen. Maar het elektriciteitsnet kan de snel stijgende vraag niet bijhouden. Dit is ook een bedreiging voor de toekomstige uitrol van laadinfrastructuur die de NAL samen met de NAL-partners sinds enkele jaren met succes heeft ingezet. Daarom is het van belang om oplossingen zoals slim laden en netbewust laden te versnellen.”
Capaciteit
Zonder extra maatregelen ontstaan de komende jaren risico’s voor stroomuitval op piekmomenten in delen van Nederland waar het net overbelast wordt. Bedrijven die een nieuwe of zwaardere aansluiting willen, komen hierdoor op een wachtlijst en zonder ingrijpen wordt het stroomnet in met name Utrecht, Gelderland en Flevoland vanaf 2026 op piekmomenten te zwaar belast, zo constateert Tennet in het laatste congestieonderzoek in genoemde regio’s. Dit kan in deze gebieden - naast een tekort aan capaciteit voor grootverbruikers – ook leiden tot knelpunten bij het plaatsen van nieuwe publieke en private laadpunten voor huishoudens die willen over stappen op elektrisch rijden.
Slim laden cruciaal
De NAL onderschrijft dat het beter gebruiken van het net van cruciaal belang is, zoals het kabinet stelt. Netcongestie doet zich niet altijd voor. Het stroomnet zit alleen tijdens piekmomenten vol, als veel bedrijven en huishoudens tegelijk veel elektriciteit gebruiken. Bijvoorbeeld tussen 4 en 8 uur ’s avonds wanneer zowel bedrijven als huishoudens veel elektriciteit gebruiken. Bij huishoudens worden slimme, aanstuurbare laadpalen in de toekomst de norm, zo heeft het kabinet nu aangekondigd. Gerbrandy: “Dat slim laden bij zowel bedrijven als particulieren de norm wordt, is een goede zaak. Er is nog veel onbenutte potentie met het verminderen van de pieken met congestiemanagement.” Netbeheerders kunnen bijvoorbeeld contracten afsluiten met grootverbruikers om op piekmomenten als dat nodig is tijdelijk minder elektriciteit te gebruiken. Daardoor kunnen er meer bedrijven worden aangesloten. De NAL is mede-initiatiefnemer van het ‘Actieplan Slim Laden Voor Iedereen’. Hierin is onder meer uitgewerkt hoe netbewust laden door gemeenten en regio’s vertaald kan worden naar eisen voor concessiecontracten voor publieke laadinfrastructuur.
Energiehubs
Ook is de NAL voorstander van de voorgenomen versnelling van het ontwikkelen van energiehubs. Het kabinet stelt tussen 2024-2030 166 miljoen euro beschikbaar voor een Stimuleringsprogramma Energiehubs. Bij een energiehub stemmen bedrijven lokaal hun elektriciteitsvraag en -aanbod op elkaar af waardoor er minder ruimte op het stroomnet nodig is. Vanaf volgend jaar wordt het mogelijk voor bedrijven om de beschikbare ruimte op het net te delen met elkaar via groepscontracten. Zo kan een bedrijf de ruimte op het stroomnet gebruiken die een ander bedrijf op dat moment niet nodig heeft.
Ook binnen NAL heeft logistieke laadinfrastructuur en netcongestie hoge prioriteit. In opdracht van de NAL-werkgroep Logistiek heeft CE Delft Mitigerende onderzoek gedaan naar maatregelen en kansen voor logistiek bij netcongestie. Met de ‘Storymap Laadprognoses op bedrijventerreinen’ is in kaart gebracht wat de verwachte laadbehoefte is per bedrijventerrein in Nederland. Netbeheerders nemen deze informatie mee in hun investeringsplannen zodat de elektriciteitsnetten waar nodig worden verzwaard.