De provincies Gelderland en Overijssel werken samen met gemeenten, netbeheerders en bedrijven aan een slim, dekkend en betrouwbaar laadnetwerk, dat meegroeit met het aantal elektrische voertuigen. Op die manier bouwen we aan duurzame mobiliteit, een klimaatneutrale regio én aan een schone en gezonde leefomgeving. Dit interview is onderdeel van een reeks artikelen over de kansen en knelpunten van laadinfrastructuur in Oost-Nederland. Deze keer aan het woord Stefan van Someren, wethouder gemeente Neder-Betuwe met in zijn portefeuille onder andere duurzaamheid, beheer openbare ruimte, mobiliteit en infrastructuur.
Als wethouder hebt u bewust gekozen voor een portefeuille met als hoofdthema duurzaamheid in al haar facetten. Wat drijft u in uw werk?
‘Al van jongs af aan heb ik een passie voor techniek en specifiek voor elektrotechniek. Via mijn werk, onder andere in de OV-sector, ben ik in aanraking gekomen met het politieke werkveld. Wat mij drijft is die voorliefde voor techniek, maar ook om die toepasbaar te maken in de uitdagingen die we vandaag de dag hebben en die alles te maken hebben met duurzaamheid. We moeten ervoor zorgen dat het klimaat niet te snel meer verandert door allerlei maatregelen te treffen, de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en dus andere vormen van energie te gaan toepassen. Dit doen we in Rivierenland onder andere door samen met gemeenten, netbeheerder en bedrijven te werken aan de realisatie van het eerste snellaadplein ter wereld voor vrachtwagens en zwaar bouwmaterieel, voorzien van lokaal opgewekte wind- en zonne-energie. Ik vind het mooi om meerdere problemen met elkaar te verbinden en zo oplossingen te creëren die niet haalbaar zijn als je de problemen individueel bekijkt.’
De grootste uitdaging voor de GO-RAL wordt toch echt wel de beschikbaarheid van energie. In onze gemeente kunnen we nu al vanwege netcongestie laadvoorzieningen niet aanleggen.
U bent lid van de stuurgroep van de GO-RAL. Wat is volgens u de grootste uitdaging voor de GO-RAL en waarom?
‘De grootste uitdaging voor de GO-RAL wordt toch echt wel de beschikbaarheid van energie. In onze gemeente kunnen we nu al vanwege netcongestie laadvoorzieningen niet aanleggen. Inwoners die net een elektrische auto gekocht hebben daar nu al last van. Het omslagpunt van de kostprijs per kilometer voor elektrische auto’s ten opzichte van fossiel aangedreven auto’s ligt al achter ons, dus het aandeel elektrische auto’s neemt de komende tijd in een heel rap tempo toe. Dat wordt nog een behoorlijke uitdaging.’
Als bestuurder bent u ook betrokken bij de Regionale Energietransitie (RES), de Gelderse Energie-Infrastructuur (GEIS) en het provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK). Hoe kijkt u naar uw eigen rol in deze processen en de relatie tussen deze opgaven?
‘Ik kom vaak in een positie terecht waarbij ik verbindingen kan leggen tussen verschillende werkterreinen, zoals techniek en bestuur, om daarmee tot een oplossing te komen die je als los terrein niet voor elkaar krijgt of ziet. Ook bij de RES, GEIS, pMIEK en GO-RAL kun je ervoor zorgen dat je elkaar versterkt door dwarsverbanden te leggen. We zijn in Nederland in een heel hoog tempo aan het verduurzamen en gaan naar duurzame energiebronnen toe. Het probleem met opgewekte energie door zon en wind is echter dat je geen controle hebt wanneer je stroom produceert. Dat is best lastig op te lossen met losse accu’s (groot, kostbaar, schaarse materialen). Maar als je daarbij kijkt naar de elektrificatie van het wagenpark en naar de uitdaging die we hebben om het net te stabiliseren, dan heb je alle accucapaciteit die je nodig hebt voor handen. Je moet het alleen aan elkaar zien te verbinden en daar slimme techniek onder zetten om tot een oplossing te komen. Mijn rol zit met name in de relatie tussen de opgaven. Hoe kun je ervoor zorgen dat je die dingen doet die op meerdere terreinen toegevoegde waarde hebben?’
Wat is volgens u de kracht van de GO-RAL?
‘De kracht van de GO-RAL zit op meerdere fronten. Kennisdeling is de meest vanzelfsprekende. Zo hoeven we als gemeenten niet allemaal opnieuw het wiel uit te vinden. De kracht zit ook in het slim toepassen van schaarse bronnen, of dat nu gaat om techniek, kennis of menskracht. Ik vind het heel erg goed dat we in Gelderland en Overijssel zowel op het gebied van de regionale agenda laadinfrastructuur, maar ook vanuit de concessie samen optrekken.’
Wil je relevant blijven voor economische activiteiten, dan moet je dat energievraagstuk tackelen. Dat is niet meer zo vanzelfsprekend als het altijd was. Overheid en inwoners zullen daar actief in moeten bijdragen.
Waar maakt u zich de komende jaren zelf hard voor in de GO-RAL stuurgroep?
‘Ik ga proberen die verbinding te maken. Zo ben ik nu met collega’s van de eigen gemeente en buurgemeente Tiel bezig met forse uitbreiding van het gezamenlijke bedrijvenpark Medel. Dat is een uitdaging wat betreft elektrische vermogens, denk bijvoorbeeld aan de komst van elektrische vrachtauto’s, maar gelijk ook een kans. Ieder bedrijf heeft stroom nodig, maar niet allemaal tegelijk. Laat bedrijven in gesprek komen over netcongestie. Door energieprofielen naast elkaar te leggen, daar slim mee om te gaan en onderlinge afspraken te maken, kun je het elektriciteitsnet veel beter uitnutten en energielevering veiligstellen. Dat gaat verder dan alleen laadinfrastructuur. Er zit ook een behoorlijke economische component aan. Wil je relevant blijven voor economische activiteiten, dan moet je dat energievraagstuk tackelen. Dat is niet meer zo vanzelfsprekend als het altijd was. Overheid en inwoners zullen daar actief in moeten bijdragen.’
Wat wilt u andere bestuurders meegeven?
‘Er staan ons nog best wat uitdagingen te wachten, maar daar zijn ook oplossingen voor. Technisch kan er veel, maar je moet wel weten dat het kan. Uiteindelijk moet je als bestuurder de keuze kunnen maken om ergens op in te zetten, want resources zijn schaars. Probeer in te zetten op die dingen die toegevoegde waarde hebben op meerdere terreinen.’